#ಕಂಬಳ

ಇಂದು ಸುರತ್ಕಲ್ ನ ಮಾಧವನಗರದಲ್ಲಿ ಜಾತ್ರೆಯ ಸಂಭ್ರಮ.ರಾಮ-ಲಕ್ಷ್ಮಣ ಎನ್ನುವ ಹೆಸರಿನ ಜೋಡುಕೆರೆ ಕಂಬಳವನ್ನು ನೋಡಲು ಕಿಕ್ಕಿರಿದ ಜನ ಸಮೂಹ ಕಂಬಳದ ಜನಪ್ರಿಯತೆಗೆ ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿತ್ತು.ಇದು ಕೇವಲ‌ ಒಂದು ಕ್ರೀಡೆಯಾಗಿರದೇ ತುಳುನಾಡಿನ ಜನಪದದಲ್ಲಿ ಬೆರೆತು ಹೋದ ಸಂಭ್ರಮ, ಉತ್ಸವ, ಪರಂಪರೆಯೆನ್ನುವುದು ಮತ್ತೆ ಮತ್ತೆ ಸಾಬೀತಾಗುವಂತೆ ಇತ್ತು ಇಂದು ನಡೆದ ಹೊನಲು ಬೆಳಕಿನ ಕಂಬಳ.ಸುಮಾರು ೭೯ ಜೊತೆ ಕೋಣಗಳು ಭಾವಹಿಸಿದ್ದ ಈ  ಸ್ಪರ್ಧೆಗೆ ಮಧ್ಯಾಹ್ನದಿಂದಲೇ ಒಂದು ವಿಶಿಷ್ಠವಾದ ಕಳೆ ಮೂಡಿಬಂದಿತ್ತು.

ಕೋಣಗಳನ್ನು ಚೆನ್ನಾಗಿ ತೊಳೆದು, ಸಿಂಗರಿಸಿದ ನಂತರ ಎರಡೂ ಕೋಣಗಳ ಕುತ್ತಿಗೆಗೆ ನೊಗ ಕಟ್ಟಿ, ಆ ನೊಗದ ಮಧ್ಯೆ ಕಟ್ಟಿದ ಹಗ್ಗವನ್ನು ಹಿಡಿದು ಸಾಲು ಸಾಲು ಕೋಣಗಳು ಕಣಕ್ಕಿಳಿಯಲು ತಯಾರದ ದೃಶ್ಯವನ್ನು ನೋಡುವುದೇ ಕಣ್ಣಿಗೆ ಹಬ್ಬ.ಆ ಕೋಣಗಳ ಜೊತೆಯಲ್ಲಿ ಓಡುವ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಮೈಕಟ್ಟು ಥೇಟ್ ಕಡೆದಿಟ್ಟ ಶಿಲೆಯಂತೆ. ಓಟಕ್ಕೆ ಕೋಣಗಳನ್ನು ಅಣಿಮಾಡಿಸುವುದು ಅಷ್ಟು ಸುಲಭವಾದ ಕೆಲಸ ಅಲ್ಲ ಅನ್ನುವುದು ಇಂದು ಬಹಳ‌ ಹತ್ತಿರದಿಂದ ನೋಡಿದಾಗಲೇ ಗೊತ್ತಾದ ಸತ್ಯ.

ಈ ಎಲ್ಲಾ ಸೊಬಗನ್ನು ನೋಡುತ್ತಾ ಆಡ್ಡಾಡುತ್ತಿರುವಾಗ ಗೆಳೆಯ ಕರುಣಾಕರ್ ತನ್ನ ಕಂಬಳದ ಕೋಣದ ಜೋಡಿನೊಂದಿಗೆ ಮಾತಿಗೆ ಸಿಕ್ಕಿದ್ದು ಈ ಕಂಬಳದ ಬಗ್ಗೆ  ಬಹಳಷ್ಟು ವಿಷಯಗಳನ್ನು ತಿಳಿಯುವಂತಾಯ್ತು. ಇಂದು ನಡೆಯುತ್ತಿದ್ದ ಕಂಬಳ‌ದ ಸ್ಪರ್ಧೆ ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಮೂರು ವಿಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಇತ್ತು.ಹಗ್ಗದ ಓಟ, ನೇಗಿಲು ಓಟ ಮತ್ತು ಹಲಗೆ ಓಟ. ಮೂರನ್ನೂ ನೋಡಿದ್ದರೂ ಅದರ ಬಗ್ಗೆ ಅದರಲ್ಲಿ ಪಳಗಿದವರಿಂದ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಕೇಳುವುದೇ ಒಂದು ಖುಷಿ. ಅವನು ಹೇಳಿದ ಪ್ರಕಾರ;

ಎರಡೂ ಕೋಣಗಳ ಕುತ್ತಿಗೆಗೆ ನೊಗ ಕಟ್ಟಿ, ಆ ನೊಗದ ಮಧ್ಯೆ ಕಟ್ಟಿದ ಹಗ್ಗವನ್ನು ಹಿಡಿದು ಓಡಿಸುವ ಪಂದ್ಯ ಹಗ್ಗದ ಓಟದ ವಿಭಾಗವಾದರೆ, ನೊಗದ ಮಧ್ಯೆ ಮರದಿಂದ ಮಾಡಿದ ಉದ್ದನೆಯ ಕೋಲನ್ನು ಕಟ್ಟಿ ಅದರ ಕೊನೆಗೆ ಇರುವ ನೇಗಿಲಿನ ಆಕಾರದ ಕೋಲನ್ನು ಹಿಡಿದು ಓಡಿಸುವ ಸ್ಪರ್ಧೆಯ ಹೆಸರು ನೇಗಿಲು ಓಟ. ಇದರಲ್ಲಿ ವೇಗವಾಗಿ ಓಡಿದ ಜೋಡಿ ಗೆದ್ದಂತೆ.

ಮತ್ತೆ ಇನ್ನೊಂದು ಸ್ಪರ್ಧೆ ಇತ್ತು.ಅದು ಸ್ವಲ್ಪ ವಿಭಿನ್ನ ಮತ್ತು ಇನ್ನೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ಕೌಶಲ್ಯ ಬೇಡುವಂತಹ ಆಟ. ಕಂಬಳದ ಓಟದ ಗದ್ದೆಯಲ್ಲಿ ನಿಗದಿತ ಎತ್ತರದಲ್ಲಿ ಅಡ್ಡವಾಗಿ ಬಟ್ಟೆ ಕಟ್ಟಿದ್ದನ್ನು ಮೊದಲೇ ಗಮನಿಸಿದ್ದೆ.ಕೋಣಗಳ ಕುತ್ತಿಗೆಗೆ ಕಟ್ಟಿದ ನೊಗಕ್ಕೆ, ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಹಲಗೆ ಇರುವ ಒಂದು ಮರದ ಕೋಲನ್ನು ಕಟ್ಟುತ್ತಾರೆ.ಕೋಣಗಳನ್ನು ಓಡಿಸುವಾಗ ಆ ಹಲಗೆ ಮೇಲೆ ಒಂದು‌ಕಾಲನ್ನು ಇಟ್ಟು ಓಡಬೇಕು ಮತ್ತು ಓಟದ ಮಧ್ಯೆ ಆ ಹಲಗೆಯಿಂದ ಕೆಸರನ್ನು ಮೇಲೆ ಕಟ್ಟಿದ ಬಟ್ಟೆಗೆ ಚಿಮ್ಮಿಸುವುದು ಬಹಳ ಮುಖ್ಯ. ಯಾರು ಅತೀ ಎತ್ತರಕ್ಕೆ ನೀರನ್ನು ಚಿಮ್ಮಿಸುತ್ತಾರೋ ಅವರು ವಿನ್ನರ್!

ಸುಮಾರು ಏಳೆಂಟು ವರುಷಗಳಾಗಿಬಹುದು ನಮ್ಮ ಹಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಕೋಣಗಳು ಮರೆಯಾಗಿ. ಅದರ ಮೊದಲು ನಮ್ಮ ಹಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ವರ್ಷಕ್ಕೆರಡು ಜೊತೆ ಕೋಣಗಳು ಬದಲಾಗುತ್ತಿದ್ದವು. ಕೋಣಗಳ ಜೋಡಿಯ ಮೇಲೆ‌ ಅಪ್ಪನಿಗೆ ಒಂದು ತೆರನಾದ ವಿಚಿತ್ರ ಮೋಹ. ಹಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಚಂದದ ಕೋಡುಗಳು ಇರುವುದು ಆ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು ಪ್ರತಿಷ್ಟೆಯ ವಿಷಯವೂ ಹೌದು.ಹೊಸ ಕೋಣಗಳ ಖರೀದಿ, ಅವುಗಳಿಗೆ ಕೊಡುತ್ತಿದ್ದ ತರಬೇತಿ, ಉಳುಮೆ ಆದ ನಂತರ ಅವುಗಳನ್ನು ಹತ್ತಿರ ಇದ್ದ ತೋಡಿನಲ್ಲಿ ತೊಳೆಯುತ್ತಿದ್ದ ಸಂಭ್ರಮ,ಒಳ್ಳೆಯ ಪೌಷ್ಟಿಕ ಆಹಾರವನ್ನು ಹಾಕಿ ಸಾಕುತ್ತಿದ್ದ ರೀತಿ ಎಲ್ಲವೂ ಇಂದಿನ ಕಂಬಳದ ಕೋಣಗಳನ್ನು ನೋಡುವಾಗ ನೆನಪಿಗೆ ಬಂದವು. ಎಷ್ಟು ಬೇಗ ಒಂದು ಬದುಕಿನ ಕಾಲಘಟ್ಟವನ್ನು ಸಾಗಿ ಮುಂದೆ ಬಂದಿದ್ದೇವೆ ಅನ್ನುವ  ಯೋಚನೆ ಬಂದು, ಆ ಮತ್ತೆ ಬಾರದ, ಇತಿಹಾಸವೇ ಆಗಿ ಹೋದ ದಿನಗಳ ಬಗ್ಗೆ ನೆನೆದು ಮನಸ್ಸು ಖಿನ್ನವಾಯಿತು.

ರವೀಂದ್ರ ನಾಯಕ್ ಸಣ್ಣಕ್ಕಿಬೆಟ್ಟು